Minister Kamp van Economische Zaken wil de Fiscale Inlichtingen- en Opsporingsdienst zelf de bevoegdheid geven om telefoonnummers te achterhalen van verdachten die een prepaidkaart gebruiken.
De FIOD zou volgens het plan, dat maandag bekend werd, nu zelf zogeheten IMSI-catchers mogen inzetten. Dat zijn een een soort nepzendmasten. Mobieltjes in de omgeving maken zonder dat de gebruiker het merkt, even verbinding met deze antenne. Op het moment dat een telefoon belt, worden de belgegevens vastgelegd.
Met die gegevens in de hand kan de FIOD naar een telecombedrijf gaan en zo het bijbehorende telefoonnummer achterhalen van het mobieltje waarmee gebeld is. Als men dat eenmaal weet, kan de dienst het nummer voortaan afluisteren.
Maar voor de inzet van de scanner en het daadwerkelijk afluisteren moet een officier van justitie toestemming geven. Dit verklaart het ministerie van Financiën desgevraagd. De woordvoerder ontkent daarmee berichten in andere media als zou de FIOD met de methode gesprekken kunnen afluisteren, wanneer ze maar wil. Het gaat slechts om ‘metagegevens’. Denk aan de locatie, en welk toestel wanneer belt.
De FIOD mag nu ook al zo’n nepantenne inzetten, maar tot nu toe had ze daarvoor elke keer de politie nodig. Die bleek niet altijd de apparatuur en mankracht beschikbaar te hebben, en dus wil de FIOD het nu zelf gaan doen. De dienst gaat zich daar nu zelf voor uitrusten en medewerkers bijscholen.
Na elk gebruik moet de FIOD hiervan verslag opmaken en deponeren aan het agentschap Telecom, zo meldt het ministerie van Economische Zaken.
Prepaidkaarten: anoniem bellen voor criminelen
Criminelen maken graag gebruik van prepaid-kaarten omdat ze zo anoniem kunnen bellen. De IMSI-cathers zijn een methode die telecomproviders en overheid hebben afgesproken om toch bellers te kunnen achterhalen. Het alternatief, iedereen zich laten registreren bij elke aankoop van een prepaidkaart, was voor het bedrijfsleven namelijk niet aantrekkelijk.
Het gebruik van IMSI-catchers is niet onomstreden omdat de antenne geen onderscheid maakt tussen gebruikers: iedereen die een mobiele telefoon gebruikt, maakt namelijk ongemerkt verbinding met de mast - ook onverdachte bellers. Dus als de FIOD een busje zou parkeren met zo'n catcher bij een café, verzamelt het gegevens van talloze telefoons.
Dat is uiteraard niet handig. In de praktijk zal de opsporingsdienst een locatie uitzoeken die zo min mogelijk andere telefoons oppikt, om zo snel mogelijk de juiste telefoon te kunnen identificeren.
Overigens is deze nieuwe werkwijze nog slechts een plan. Minister Kamp verzamelt tot en met 18 september de reacties uit de samenleving. Pas dat volgt een definitief besluit.
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl